صادرات به ترکمنستان

آخرین بروزرسانی: ۱۶ مهر, ۱۴۰۲

صادرات به ترکمنستان موضوعی است که هم ممکن است فرصت‌هایی داشته باشد و هم چالش‌ها و معضلات خاص خود را. اگر به دنبال گسترش بازار در کشور همسایه ترکمنستان هستید، مقاله ما می‌تواند نقطه شروعی مناسبی برای شما باشد.

در این مقاله، روی بر خورد با واقعیت‌ها تأکید داریم. از قوانین و مقررات گرفته تا بررسی بازار و موانع احتمالی که ممکن است با آن روبرو شوید، همه و همه در اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد. این مقاله برای کسانی است که نه تنها به دنبال فرصت‌ها هستند، بلکه علاقه دارند تا با چالش‌ها هم به صورت واقع‌بینانه مواجه شوند.

آیا می‌خواهید بدانید چه چیزهایی موفقیت یا شکست شما را در بازار ترکمنستان تعیین می‌کند؟ ادامه مقاله را بخوانید تا بیشتر بدانید و نقطه شروع بهتری برای فعالیت‌های تجاری خود در این کشور پیدا کنید.

آنچه که مورد بررسی قرار گرفته است:

• بررسی اقتصاد و نیم نگاهی بر صادرات ترکمنستان
• چه کشورهایی بیشترین صادرات به ترکمنستان را دارند؟
• 10 کشور برتر صادرکننده به ترکمنستان
• مهمترین گروه‌های کالایی صادرات به ترکمنستان
• راه‌های تجارت با ترکمنستان
• ترکمنستان به کدام کشورها بیشترین صادرات را دارد؟
• مهمترین کالاهای صادراتی ترکمنستان به سایر کشورها
• قوانین گمرک برای صادرات به ترکمنستان
• تعرفه کمرگ برای صادرات به ترکمنستان
• سهم ایران از صادرات به ترکمنستان
• پتانسیل صادرات از ایران به ترکمنستان
• لیست کالاهای صادراتی ایرانی به ترکمنستان
• شرایط و مراحل صادرات کالا از ایران به ترکمنستان
• مشکلات صادرات کالا از ایران به ترکمنستان

درباره کشور ترکمنستان

ترکمنستان کشوری با مساحت 491.210 کیلومتر مربع، یکی از بزرگترین کشورهای آسیای مرکزی است و با افغانستان، ایران، قزاقستان و ازبکستان از طریق مسیر زمینی و با آذربایجان از طریق دریا همسایه است.

ترکمنستان بالغ بر 6 میلیون نفر جمعیت دارد و اغلب جمعیت آن ترکمن هستند اما اقوام دیگری مانند ازبک، قزاق و روسی نیز در این کشور زندگی میکنند. فرهنگ ترکمنستان متشکل از فرهنگ‌های ایرانی، ترک و عربی است. دین نقش مهمی در فرهنگ ترکمنستان دارد و مردم این کشور عمدتاً مسلمان سنی هستند.زبان رسمی کشور ترکمنی است اما روسی نیز به طور گسترده صحبت میشود.

اقتصاد ترکمنستان در سال 2022 با رشد 6.5 درصدی مواجه شد که دلیل اصلی این رشد افزایش قیمت نفت خام و گاز طبیعی بود. این کشور دارای منابع طبیعی فراوان، مانند نفت خام، گاز طبیعی و پنبه است و یکی از بزرگترین تولیدکننده‌های نفت و گاز در دنیا محسوب میشود. به طور کلی اقتصاد ترکمستان عمدتاً بر پایه منابع طبیعی استوار است اما ظرفیت‌هایی برای رشد اقتصادی دارد و جز کشورهای در حال توسعه بشمار میرود. نیروی کار جوان و موقعیت استراتژیک از عواملی است که میتوان به چشم انداز اقتصادی این کشور امیدوار بود. شما با خواندن این مقاله میتوانید جوانب مختلف صادرات به ترکمنستان را متوجه شوید. پس با ما همراه باشید.

بررسی اقتصاد و نیم نگاهی به تجارت خارجی ترکمنستان

بر اساس شاخص پیچیدگی اقتصادی (ECI) در سال 2019، ترکمنستان رتبه 92 در کل صادرات، عدد 149 در کل واردات و رتبه 104 در پیچیده‌ترین اقتصاد جهان را به خود اختصاص داد. بزرگترین صادرات ترکمنستان عبارتند از گاز طبیعی (7.59 میلیارد دلار)، نفت تصفیه‌شده (602 میلیون دلار)، نفت خام (339 میلیون دلار)، نخ پنبه خالص (146 میلیون دلار) و کودهای نیتروژنی (107 میلیون دلار).

این‌ کالاها از ترکمنستان بیشتر به چین (7.65 میلیارد دلار)، ازبکستان (374 میلیون دلار)، ترکیه (329 میلیون دلار)، آذربایجان (184 میلیون دلار)، و رومانی (147 میلیون دلار) صادر می‌شوند.

مهم‌ترین واردات ترکمنستان نیز لوله‌های آهنی (136 میلیون دلار)، ماشین‌آلات برداشت (121 میلیون دلار)، داروهای بسته‌بندی‌شده (86.6 میلیون دلار)، تجهیزات صوتی و تصویری (66.7 میلیون دلار) و تراکتورها (63.6 میلیون دلار) هستند. ترکمنستان این کالاها از کشورهای ترکیه (744 میلیون دلار)، روسیه (543 میلیون دلار)، چین (431 میلیون دلار)، امارات متحده عربی (267 میلیون دلار) و آلمان (180 میلیون دلار) وارد میکند.

دولت ترکمنستان در حال تلاش برای متنوع سازی اقتصاد این کشور است. این تلاش‌ها شامل سرمایه گذاری در بخش‌های غیرنفتی مانند کشاورزی و گردشگری است.

چه کشورهایی بیشترین صادرات به ترکمنستان را دارند؟

ترکمنستان در سال 2020 به میزان 3,363,467,000 دلار یعنی بالغ بر 3 میلیارد دلار واردات از جهان داشته است. نقشه واردات ترکمنستان از سایر کشورها را در شکل زیر میتوانید مشاهده کنید.

10 کشور برتر صادرکننده به ترکمنستان

1. ترکیه (23.4 %)
2. روسیه (19.3 %)
3. چین (13.2 %)
4. آلمان (5.7 %)
5. امارات ( 5.4 %)
6. ایران (4 %)
7. ژاپن ( 3.4 %)
8. فرانسه (2.5 %)
9. قزاقستان (2.3 %)
10. ازبکستان (2.2 %)

 کالاهای صادراتی به ترکمنستان

مهمترین گروه‌های کالایی صادر شده به ترکمنستان در سال 2020 عبارتند از:

1. ماشین‌آلات، لوازم مکانیکی، راکتورهای هسته‌ای، بویلرها، بخش‌هایی از آن
2. مصنوعات از آهن یا فولاد
3. ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی و قطعات آن‌ها، ضبط کننده و تولید کننده صدا، تلویزیون. . .
4. وسایل نقلیه غیر ریلی و قطعات و لوازم جانبی آن‌ها
5. آهن و فولاد
6. محصولات دارویی
7. مبلمان، کالای خواب . . .
8. محصولات شیمیایی متفرقه
9. چوب و اشیاء چوبی، ذغال چوب
10. پلاستیک و مصنوعات از آن

صادرات ترکمنستان به سایر کشورها

بر اساس آماری که در سال 2020 منتشر شده است، صادرات ترکمنستان به سایر کشورها برابر 7,817,939,000 دلار یعنی بالغ بر 7 میلیارد دلار بوده که نقشه این بازارهای صادراتی را در شکل زیر میتوانید مشاهده کنید.

ترکمنستان به کدام کشورها بیشترین صادرات را دارد؟

کشورهایی که در سال 2020 بیشترین واردات از ترکمنستان را داشته اند عبارتند از:

1. چین (77.7 %)
2. ازبکستان (5.1 %)
3. روسیه (4.1 %)
4. ترکیه (4.1 %)
5. ایتالیا (1.5 %)
6. رومانی (1.2 %)
7. آذربایجان (1.1 %)
8. گرجستان (0.9 %)
9. قزاقستان (0.7 %)
10. برزیل (0.6 %)

مهمترین اقلام صادراتی ترکمنستان به سایر کشورها

بیشترین کالاهایی که ترکمنستان به دیگر کشورها در سال 2020 صادر کرده عبارتند از:

1. سوخت‌های معدنی، روغن‌های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آن‌ها، مواد قیری، معدنی . . .
2. کشتی‌ها، قایق‌ها و سازه‌های شناور
3. کودها
4. پنبه
5. پلاستیک و مصنوعات از آن
6. نمک، گوگرد، خاک و سنگ، مواد گچ کاری، آهک و سیمان
7. مس و مصنوعات آن
8. محصولات نساجی
9. سبزیجات خوراکی
10. مواد شیمیایی معدنی، ترکیبات آلی یا معدنی فلزات گران‌بها

قوانین و مقررات برای صادرات به ترکمنستان

یکی از مشکلاتی که ممکن است در صورت نادیده گرفتن قوانین گمرک ترکمنستان برای صاحب بار اتفاق بی‌افتد، پلمپ کالاست. این پلمپ در مرز ترکمنستان ممکن است بیش از یک سال طول بکشد. این در حالی است که احتمال مصادره کامل بار و عدم برگشت آن نیز وجود دارد. چنین اتفاقات ناگواری در صورت عدم رعایت قانون توسط خودروی حمل بار یا راننده آن رخ میدهد.

ویزای تجاری ترکمنستان

یکی از قوانین کشور ترکمنستان برای صادرات گرفتن ویزا است که اگر به منظور صادرات به ترکمنستان باشد، برای اخذ آن با سختگیری‌های زیادی رو به رو میشوید. لازم است بدانید این ویزا فقط برای عشق آباد به عنوان پایتخت ترکمنستان صادر خواهد شد و تنها برای یک بازه زمانی چند روزه اعتبار دارد.

در واقع اصلا ویزای تجاری ترکمنستان برای تاجران ایرانی صادر نمیشود بلکه صرفا یک ویزای موقت چند روزه است که فقط برای تردد در عشق ‌آباد کاربرد دارد. حتی افرادی که اقدام به ثبت شرکت یا احداث فروشگاه در ترکمنستان کرده‌اند حتماً باید با یک فرد ترکمنی قرارداد ببندند تا بتوانند محصولات خود را به فروش برسانند. در واقع تجار حق فروش مستقیم ندارند و باید این اقدام را با واسطه یک شهروند ترکمنستانی انجام دهند.

تعرفه کمرگ برای صادرات به ترکمنستان

قوانین بانکی صادرات کالا به ترکمنستان

یکی از مهم‌ترین قوانین صادرات به ترکمنستان که یک مشکل بزرگ برای تاجران به شمار میرود مساله مربوط به برداشت پول است. اگر یک تاجر ایرانی بخواهد مبلغ حاصل از فروش کالاهای صادراتی خود را از یک بانک در ترکمنستان برداشت کند حتماً باید یک قرار‌داد خرید کالا ارائه دهد. قراردادی که طرف دوم آن باید یک بخش خصوصی یا دولتی متعلق به کشور ترکمنستان باشد.

حتی بانک ایرانی واقع در این کشور با وجود این‌ که تحت نظارت بانک مرکزی ترکمنستان قرار دارد، نمیتواند در این زمینه کمکی به شما کند. باید توجه داشته باشید که تمام اقدامات بانکی در ترکمنستان با منات انجام میشود.(منات واحد پول ترکمنستان است) شما برای تبدیل منات به ریال یا هر ارز دیگری باید به یکی از صرافی‌های ایرانی واقع در ترکمنستان مراجعه کنید.

سهم ایران از صادرات به ترکمنستان

ارزش دلاری صادرات کالای ایرانی به ترکمنستان:

1. سال 1400 میزان 327,495,323 دلار
2. سال 99 میزان 136,603,299 دلار
3. سال 98 میزان 289,912,510 دلار
4. سال 97 میزان 398,183,217 دلار
5. سال 96 میزان 418,321,027 دلار
6. سال 95 میزان 547,395,155 دلار

اهمیت صادرات ایران به ترکمنستان

زمانی که نام صادرات به میان می‌آید اولین موضوعی که مطرح میشود روش حمل و نقل است. با توجه به وجود مرز خشکی بین ترکمنستان و ایران، صادرات کالاهای خوراکی با چالش کمتری انجام میشود.

ترکمنستان در کل چهار مرز رسمی با ایران دارد که سه مورد از آن که شامل مرز لطف‌آباد، باجگیران و سرخس در خراسان رضوی واقع شده است. مرز سرخس یک راه ارتباطی ریلی است که تا بندر عباس ادامه دارد.  

تاجران استان خراسان رضوی به علت همجواری با ترکمنستان می‌توانند محصولات خود را به این کشور صادر کنند. از طرفی میتوانند محصولات صادراتی این کشور را به داخل ایران وارد نمایند. علاوه بر خراسان رضوی، استان مازندران و گلستان نیز با ترکمنستان روابط تجاری دارند.

ایران، ترکمنستان را در لیست مقاصد صادراتی خود قرار داده و همواره بر تجارت با این کشور تلاش میکند. علت این امر را می توان سه مورد زیر در نظر گرفت:

1. وجود مرز مشترک
2. وجود مسیر ریلی
3. هزینه نسبتاً پایین حمل و نقل کالا

این‌ها تنها سه مورد از دلایل اهمیت تجارت با ترکمنستان است که تاجران ایرانی را مشتاق میکند با وجود تمام مشکلات و سختگیری‌های ترکمنستان، همواره اقدام به تجارت با این کشور کنند.

پتانسیل صادرات ایران به ترکمنستان

در سال 1400، میزان صادرات ایران به ترکمنستان نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشت. به طوری که حجم بارگیری در ایران به بیش از 1 میلیون تن رسید. عددی که در سال گذشته تنها حدود 730 هزار  تن بود.

در نمودار زیر هم اقلام صادراتی ایرانی به ترکمنستان که دارای بیشترین پتانسیل کاری هستند را مشاهده می کنید:

مهم‌ترین کالاهای ایرانی برای صادرات به ترکمنستان

محصولات صادراتی ایران به ترکمنستان شامل کالاهای اساسی، محصولات کشاورزی، مصالح ساختمانی، وسایل نقلیه، لوازم خانگی، لوازم برقی میباشد.

• محصولات کشاورزی و مواد غذایی مانند: سیب‌زمینی، سیب، پیاز و موسیر و در ادامه خرما و زعفران دو مورد از بهترین و باکیفیت‌ترین محصولات ایران
• کالاهای اساسی مانند: انواع فلزات و محصولات فلزی، محصولات شیمیایی
• مصالح ساختمانی مانند: انواع لوله، شلنگ‌های پلی اتیلن،سیمان، کاشی و عایق‌های ساختمانی به ترکمنستان فرستاده می‌شود.

مشکلات صادرات کالا از ایران به ترکمنستان

صادرات به ترکمنستان از سال 1395 تا 1399 شروع به کاهش کرد و از حدود 600 میلیون دلار به 140 میلیون دلار رسید.

صادرات به ترکمنستان نیز مانند صادرات به هر کشور دیگری مشکلات خاص خود را دارد. از جمله مهمترین این چالش‌ها این است که یک تاجر ایرانی تنها به واسطه یک قرارداد با یک فرد ترکمنی میتواند محصولات خود را بفروشد و امکان تجارت مستقیم با خریداران را ندارد.

در این کشور ترکمن‌ها به انجام امور تجاری میپردازند و اجازه فعالیت کمی به تاجران خارجی می‌دهند. دلیل این امر اقتصاد پیچیده ترکمنستان و قوانین این کشور است که معمولاً در بازه‌های زمانی کوتاه و به صورت غیرمنتظره تغییر و تاجران خارجی را غافل‌گیر میکند.

چنین مواردی موجب میشود تاجران ایرانی تمایل زیادی برای تجارت با ترکمنستان و صادرات به این کشور نداشته باشند. چون ریسک این کار بسیار بالاست و امکان از دست رفتن کل سرمایه یا بخشی از آن وجود دارد. پس تاجران ترجیح می‌دهند کالاهای خود را به جای صادرات به ترکمنستان به کشورهایی که دغدغه کمتری برایشان ایجاد می‌کنند بفرستند.

تجارت ایران و ترکمنستان: فرصت‌ها، چالش‌ها و آینده روابط دوجانبه

در این مقاله، ابعاد گوناگون تجارت میان ایران و ترکمنستان بررسی شد. ابتدا به بررسی پس‌زمینه تاریخی و جغرافیایی روابط دو کشور پرداخته و سپس به اهمیت تجارت با ترکمنستان اشاره کردیم، از جمله موقعیت جغرافیایی مشترک، مسیر ریلی و هزینه‌های نسبتاً پایین حمل و نقل.

در بخش بعدی، به بررسی عملکرد صادراتی ایران به ترکمنستان در سال‌های اخیر پرداختیم. مشخص شد که صادرات در سال 1400 نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است. محصولاتی که دارای بیشترین پتانسیل صادراتی به این کشور هستند نیز معرفی شدند.

اما همچنین باید توجه داشت که صادرات به ترکمنستان مشکلات و چالش‌های خاص خود را دارد. قوانین پیچیده، نوسانات سیاسی و اقتصادی و محدودیت‌ها در تجارت مستقیم باعث شده است که تاجران ایرانی در انجام تجارت با این کشور دچار تردید شوند.

نهایتاً، با توجه به علاقه ترکمنستان به برقراری روابط تجاری با کشورهای اروپایی، آینده روابط تجاری این دو کشور ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.

به طور کلی، تجارت با ترکمنستان می‌تواند فرصت‌های زیادی برای تاجران ایرانی ایجاد کند، اما برای بهره‌برداری کامل از این فرصت‌ها نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، آگاهی از قوانین و مسائل تجاری و همچنین ایجاد استراتژی‌های جامع تجاری است.

باید بپذیریم روابط تجاری ایران با ترکمنستان چالش‌های بسیاری دارد از قوانین سختگیرانه گمرکی و بانکی صادرات کالا گرفته تا علاقه ترکمنستان به برقراری روابط تجاری با کشورهای اروپایی.

با توجه به همسایگی و وجود مسیر ریلی بین دو کشور میتوان به رشد تجارت با ترکمنستان امیدوار بود. اما این امیدواری مستلزم وجود جو مناسب بین دو کشور و علاقمندی ترکمنستان به تجارت با ایران است. با تمام این شرایط تاجرانی وجود دارند که بادانش و اطلاعات کافی در زمینه تجارت، شناخت بازار مصرف ترکمنستان،  تجارت موفقی را تجربه میکنند. دوره تجارت بین الملل زومین بازار شامل 180 ساعت آموزش تجربه محور در حوزه صادرات میباشد شما میتوانید با گذراندن این دوره دانش خود را در زمینه صادرات و واردات افزایش داده و فرصت‌های جدید بسازید.

ادامه مسیر مطالعه …

مطالب زیر میتواند در ادامه مسیر مطالعه به شما کمک کند:

• صادرات به مصر
• صادرات به گرجستان
• صادرات به سوریه
• صادرات به امارات
• صادرات به فرانسه
• مارکتینگ پلن در تجارت بین الملل

در پایان نظرات و سوالات خود را در قسمت دیدگاه های این نوشته با ما در میان بگذارید.