تعرفه‌ گمرکی چیست و چگونه برای کالاهای ایرانی محاسبه می‌شود؟

آخرین بروزرسانی در: 1404/05/26

در دنیای تجارت بین‌الملل، یکی از مهم‌ترین مواردی که هر بازرگان و صادرکننده باید به خوبی بشناسد، تعرفه گمرکی کالا است. این تعرفه‌ها نقش کلیدی در تعیین هزینه‌ها و قیمت نهایی کالاهای صادراتی و وارداتی ایفا می‌کنند و در نتیجه بر سودآوری و رقابت‌پذیری شرکت‌ها تاثیرگذار هستند.

برای بسیاری از بازرگانان، آگاهی دقیق از تعرفه‌ها و شیوه محاسبه آن‌ها می‌تواند مرز میان موفقیت و شکست در بازارهای خارجی باشد. در دوره مهارت های بازرگانی، این موضوع را به‌طور کامل بررسی کرده‌ایم و در این راهنمای عملی نیز، جستجوی گام‌به‌گام تعرفه‌های کالاهای صادراتی و وارداتی را آموزش می‌دهیم تا بتوانید با بهره‌گیری از منابع معتبر، به اطلاعاتی دقیق و به‌روز دست یابید.

تعرفه گمرکی چیست؟

تعرفه گمرکی چیست و چرا اهمیت دارد؟ این عبارت به معنای نرخ یا درصدی است که دولت‌ها بر واردات یا صادرات کالاها وضع می‌کنند. این تعرفه‌ها می‌توانند به صورت درصدی از ارزش کالا (حقوق ورودی) یا مبلغ ثابت برای هر واحد کالا تعیین شوند. هدف اصلی اعمال این تعرفه‌ها، حمایت از تولیدات داخلی، تنظیم بازار داخلی و همچنین تأمین درآمد برای دولت‌ها است.
از منظر بازرگانان، شناخت دقیق تعرفه‌ها بسیار مهم است زیرا این هزینه‌ها به طور مستقیم بر قیمت نهایی کالا در بازارهای خارجی تأثیر می‌گذارند و می‌توانند سودآوری تجارت را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین تعرفه‌ها در قالب دسته‌بندی‌های مختلف کالاهای تجاری و با کدهای مخصوص طبقه‌بندی می‌شوند که به آن‌ها HS Code یا کد تعرفه‌ای گفته می‌شود.

بررسی اهمیت تعرفه گمرک کالا

اهمیت تعرفه گمرکی برای بازرگانان فراتر از یک عدد ساده است. تعرفه‌ها تعیین‌کننده میزان رقابت‌پذیری کالا در بازارهای خارجی بوده و می‌توانند به‌عنوان ابزاری برای حمایت از تولیدات داخلی یا محدودسازی ورود کالاهای خاص عمل کنند. از سوی دیگر، بازرگانانی که از میزان تعرفه‌های کشورهای مقصد اطلاع دقیق دارند، می‌توانند قیمت‌های صادراتی خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که هم سود مناسبی داشته باشند و هم در بازار رقابت موفق باشند.
علاوه بر این، تغییرات در تعرفه‌ها معمولاً با سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشورها مرتبط است و به همین دلیل اطلاع از آخرین نرخ‌ها و تغییرات، بخشی از استراتژی مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی تجاری محسوب می‌شود.

نحوه یافتن تعرفه گمرکی کالا برای کشور مقصد

یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که هر بازرگان باید بیاموزد، نحوه یافتن تعرفه گمرکی کالا برای کشور مقصد است. ابتدا باید کد تعرفه یا HS Code کالای خود را بدانید. این کد معمولاً از طریق جستجو در سامانه‌های گمرکی داخلی یا پایگاه‌های بین‌المللی قابل دسترسی است. همچنین از طریق ارتباط و دریافت مشاوره از شرکت های ترخیص کالا، امکان دریافت تعرفه‌ها را خواهید داشت.

لیست منابع جستجوی کد تعرفه:

• World Customs Organization
• سیستم جامع اطلاعات گمرکی CISS
• ایران کد
• تجیار

پس از شناسایی کد، می‌توانید به سایت‌های رسمی گمرک کشورهای مقصد مراجعه کنید و تعرفه‌های مربوطه را مشاهده نمایید. منابع بین‌المللی مانند ITC (مرکز تجارت بین‌الملل) و بانک جهانی نیز امکان جستجوی تعرفه‌ها را با جزئیات فراهم می‌کنند. این سایت‌ها به شما امکان می‌دهند بر اساس کد کالا و کشور مقصد، تعرفه‌های دقیق، محدودیت‌ها و قوانین واردات را بررسی کنید.

10 نمونه واقعی از کالاهای صادراتی ایران و روش استفاده از منابع بین‌المللی

در این بخش با مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران آشنا می‌شیم و یاد می‌گیریم چطور از منابع بین‌المللی برای تحلیل بازار و کد تعرفه هر کالا استفاده کنیم:

1. پسته

پسته یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی صادراتی ایران است که در بازارهای جهانی بسیار محبوب است. برای یافتن تعرفه گمرکی پسته در کشور مقصد، ابتدا باید کد HS مربوط به پسته (080251) را بدانید. سپس با مراجعه به سایت ITC و وارد کردن این کد به همراه کشور مقصد، می‌توانید نرخ تعرفه‌های واردات را مشاهده کنید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند هزینه‌های صادرات را دقیق‌تر پیش‌بینی کنید و بازار هدف مناسب‌تری انتخاب کنید.

2. خرما

خرما از دیگر کالاهای پر تقاضا در بازارهای خارجی است. کد تعرفه این محصول معمولاً 080410 است. در سایت بانک جهانی یا ITC، با وارد کردن این کد و کشور مقصد می‌توان تعرفه‌های واردات خرما را بررسی کرد. همچنین این منابع به شما اطلاعات مربوط به محدودیت‌ها و مقررات واردات را نیز می‌دهند که برای بازرگانان اهمیت دارد.

3. فرش دستباف

فرش دستباف ایران به عنوان کالایی با ارزش هنری و صادراتی شناخته می‌شود. کد تعرفه این محصول در طبقه‌بندی HS معمولاً 5701 است. برای آگاهی از تعرفه های واردات کالا در بازارهای مختلف، جستجوی این کد در پایگاه ITC ضروری است. این امکان به بازرگانان کمک می‌کند تا نرخ تعرفه‌ها و قوانین مرتبط را مشاهده و با توجه به آن برنامه‌ریزی کنند.

4. پتروشیمی‌ها (متانول)

محصولات پتروشیمی مانند متانول از صادرات عمده ایران هستند. کد HS متانول 290511 می‌باشد. در منابع بین‌المللی می‌توان تعرفه‌های وارداتی را بررسی کرد و تغییرات تعرفه‌ای را دنبال نمود. اطلاع از این موارد برای بازرگانان فعال در حوزه پتروشیمی بسیار حیاتی است تا بتوانند با آگاهی کامل به بازارهای هدف وارد شوند.

پیشنهاد مطالعه زومین بازار: مراحل ترخیص کالا از گمرک + قوانین و مدارک

5. میعانات گازی

میعانات گازی یکی از محصولات انرژی صادراتی ایران است که عمدتاً به کشورهای همسایه صادر می‌شود. کد تعرفه این کالا معمولاً در دسته‌بندی‌های نفتی قرار دارد و جستجوی دقیق در ITC یا سایت‌های گمرکی کشور مقصد نیازمند اطلاع از کد HS مرتبط است. آگاهی از تعرفه‌ها و محدودیت‌های واردات به بازرگانان کمک می‌کند تا قراردادهای خود را بهتر مدیریت کنند.

6. زعفران

زعفران، کالایی با ارزش اقتصادی بالا و شناخته شده جهانی است. کد HS زعفران 091020 است. با استفاده از سایت‌های ITC و بانک جهانی، می‌توان تعرفه‌های گمرکی کشور مقصد را بررسی و نرخ‌های وارداتی را به دست آورد. این اطلاعات برای تنظیم قیمت صادرات و بررسی رقابت‌پذیری محصول بسیار مفید است.

7. نفت خام

نفت خام یکی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران است که به صورت فله‌ای صادر می‌شود. کد تعرفه این محصول در طبقه‌بندی HS معمولاً 270900 است. چون نفت خام کالاهای ویژه‌ای است، تعرفه‌ها و قوانین صادرات و واردات آن ممکن است پیچیدگی داشته باشد که اطلاع از آن‌ها در منابع بین‌المللی مانند ITC ضروری است.

8. آهن و فولاد

آهن و فولاد، محصولات صنعتی مهمی در صادرات ایران هستند. کد تعرفه فولاد معمولاً بین 7207 تا 7228 دسته‌بندی می‌شود. جستجوی تعرفه‌ها با استفاده از این کدها در سایت ITC می‌تواند اطلاعات دقیق درباره نرخ واردات، محدودیت‌ها و سیاست‌های گمرکی کشور مقصد ارائه دهد.

9. محصولات کشاورزی (گوجه فرنگی)

گوجه فرنگی تازه یا خشک شده از جمله محصولات کشاورزی صادر شده است. کد تعرفه این محصول در HS معمولاً 070200 است. برای بررسی تعرفه‌های گمرکی گوجه فرنگی، استفاده از سایت‌های بین‌المللی می‌تواند به بازرگانان کمک کند نرخ تعرفه‌ها و شرایط وارداتی کشور مقصد را بررسی کنند.

10. خشکبار (بادام)

بادام و دیگر خشکبار از کالاهای محبوب صادراتی ایران هستند. کد تعرفه گمرکی بادام معمولاً 080211 می‌باشد. استفاده از ITC و بانک جهانی برای جستجوی تعرفه‌های وارداتی بادام، به بازرگانان امکان می‌دهد هزینه‌ها را پیش‌بینی کنند و بر اساس آن استراتژی صادراتی خود را تدوین کنند.

جمع‌بندی

شناخت دقیق تعرفه های واردات کالا و توانایی جستجوی عملی آن در منابع معتبر، از مهارت‌های کلیدی هر بازرگان موفق است. در این مطلب، ضمن معرفی مفاهیم پایه تعرفه‌ها، اهمیت آن‌ها در تجارت بین‌الملل و نحوه یافتن تعرفه‌ها برای کشورهای مختلف را بررسی کردیم. همچنین با ارائه نمونه‌های واقعی صادرات ایران و معرفی منابع بین‌المللی، راهکارهای کاربردی برای انجام جستجوی تعرفه‌های گمرکی ارائه شد.

با استفاده از این دانش، بازرگانان می‌توانند استراتژی‌های دقیق‌تر و بهینه‌تری برای شروع تجارت بین المللی داشته باشند و از ریسک‌های ناشی از هزینه‌های پنهان و تغییرات تعرفه‌ای جلوگیری کنند. در نهایت، تسلط بر این موارد باعث افزایش شفافیت و موفقیت در تجارت خواهد شد.